Natalie Kriek per 1 januari 2025 nieuwe directeur van Stadsmuseum Rhenen
Natalie Kriek is door het museumbestuur benoemd als opvolgster van Maike Woldring, de huidige directeur, die met vervroegd pensioen gaat. De nieuwe directeur beschikt over ruime ervaring in de museale wereld.
Natalie Kriek is haar hele werkzame leven al actief in de museumwereld. Haar huidige functie is die van conservator bij het Stadsmuseum Veenendaal. Zij heeft die functie bijna 15 jaar vervuld. In die tijd was zij vanaf 2010 de stuwende kracht achter de opbouw van Stadsmuseum Veenendaal, nu gevestigd in de Cultuurfabriek.
Eerder werkte zij onder meer bij het Mondriaanhuis in Amersfoort, het Huizer Museum Het Schoutenhuis, Slot Zeist en Museum Flehite te Amersfoort. Ze volgde haar opleiding aan de Reinwardt Academie. Natalie Kriek is 55 jaar en woont in Arnhem.
Volgens het museumbestuur beschikt zij over de kennis en vaardigheden die het Stadsmuseum Rhenen voor ogen heeft. De nieuwe directeur is zelf enthousiast over het Stadsmuseum Rhenen en haar nieuwe functie: “Ik ben aangenaam verrast door de ontstaansgeschiedenis van Rhenen en de hieraan verbonden bijzondere collectie die het Stadsmuseum Rhenen heeft. Een rijkdom aan schatten met fraaie aanknopingspunten voor het organiseren van aansprekende tentoonstellingen en activiteiten voor een breed publiek. De koers die het Stadsmuseum nu ruim 6 jaar vaart, spreekt mij ontzettend aan en ik zie kansen om dit museum nog meer regionaal en landelijk op de kaart te zetten”, aldus Natalie.
De nieuwe directeur volgt Maike Woldring op die sinds 2018 aan de basis van Stadsmuseum Rhenen stond, en het ontwikkelde tot wat het nu is: een onderscheidend en breed gewaardeerd museum, met een jaarlijks sterk groeiend aantal bezoekers. Stadsmuseum Rhenen heeft in het nog relatief korte bestaan een betekenisvolle positie in de Rhenense samenleving verworven. Het museum is de opvolger van het voormalige gemeentelijk Museum Het Rondeel, en ontvangt jaarlijks een subsidie van de gemeente Rhenen.
Het museum richt zich zowel op de inwoners van Rhenen en de regio, maar ook op toeristen en liefhebbers uit het hele land. In 2022 werd een topschilderij verworven: ‘Gezicht op Rhenen’ van de hand van Jan van Goyen, uit 1649. De huidige tentoonstelling ‘Gouden Vrouwen. Frankische schatten thuisgebracht’, wordt bijzonder gewaardeerd en trekt veel bezoekers. Het aantal bezoekers is sinds de start in 2018 gegroeid van ca. 2000 toen naar nu al 7000 dit jaar. Directeur, bestuur en een team van 50 vrijwilligers trekken samen de kar.
Einde persbericht
Voor alle informatie: Sjaak Karsten, secretaris van het bestuur M 06 20544507
(bericht van 3 oktober 2024)
———————
Gouden Vrouwen. Frankische schatten thuisgebracht.
In samenwerking met het Rijksmuseum van Oudheden
9 april t/m 7 december 2024
Dit jaar keren ze eindelijk terug naar huis, naar Rhenen: flonkerende sieraden met edelstenen uit India, munten, prachtig bewerkte gespen, delicaat glaswerk, huisraad en wapens. Ze zijn daar in 1951 gevonden, onderaan de Donderberg. Hier lag de grootste vroegmiddeleeuwse begraafplaats van Nederland. Maar liefst 1100 mannen, vrouwen, kinderen uit de Frankische periode (tussen 400 en 800 na Christus) kregen hier een graf. ‘Het wonder van de Donderberg’ was destijds nationaal groot nieuws. De circa 3000 vondsten kregen na onderzoek een plek in de nationale archeologische collectie, bij het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden.
Bijna 75 jaar na de opgravingen kan het publiek een topselectie hieruit bewonderen in expositie ‘Gouden Vrouwen. Frankische schatten thuisgebracht’ in Stadsmuseum Rhenen. Van 9 april tot en met 7 december 2024 wacht het publiek een duik in de verrassend rijke cultuur van de Franken op de Utrechtse Heuvelrug. Frankische vrouwen staan vol in de schijnwerpers. Iedereen die in zijn achternaam het woord Frank heeft, krijgt gratis entree.
Persfoto 1 Mantelspelden met almandijn uit India: https://t.ly/8HmXd
Een dynamische en gouden tijd
De vroege middeleeuwen worden vaak beschouwd als een ‘donkere’ tijd. Een tijd van achteruitgang, chaos en instabiliteit, na de neergang van het Romeinse Rijk. De tentoonstelling laat een ánder beeld zien. In een wereld vol dynamiek ontstonden destijds nieuwe koninkrijkjes.Tussen 400 en 800 na Christus vestigden zich vanuit Duitsland geleidelijk Franken op de Utrechtse Heuvelrug. Hun verfijnde cultuur – zo blijkt uit de vele bodemvondsten – heeft alles van een gouden tijd. De Franken kenden een geordende samenleving met internationale handelsnetwerken van Europa tot diep in Azië. Ze hadden bovendien een rijke denk- en leefwereld. Het nu én het hiernamaals waren hierin verankerd.
Zo’n 20 generaties Franken hebben op de Utrechtse Heuvelrug (tussen Utrecht en Wageningen) geleefd. Deze omgeving had vele troeven: er was voedsel te over (rivier, bos), je zat hoog (strategisch zicht, droge voeten) en verplaatsing en handel waren gemakkelijk (rivier, land). Vandaag de dag echter is van de aanwezigheid van de Franken niets meer te merken. Op een deel van de Donderberg, aan de westkant van Rhenen, wonen nu mensen in moderne huizen. En waar dé Midden-Nederland route van de vroege middeleeuwen lag – tussen Keulen en Utrecht – loopt nu de N225 met auto’s en fietsers.
Gouden vrouwen
Aan de Franken kleeft het imago van ‘bloeddorstige, roodharige strijders’, van een mannenwereld. De tentoonstelling ‘Gouden Vrouwen. Frankische schatten thuisgebracht’ zet nu de Frankische vrouwen in het volle licht. Ze hadden een ‘gouden’ rol in de samenleving. Telden mee, en konden aanzien en macht verwerven. Vooral oudere vrouwen lijkt wijsheid te zijn toebedacht. Vrouwen waren managers van huis, voorraad en grond. Hun status laat zich goed aflezen aan de voorwerpen die ze meekregen in hun graf op de Rhenense Donderberg. Die hadden ze nodig voor hun leven in het hiernamaals.
Juwelen, gebruiksvoorwerpen en de schedel van Cunera
In de expositie staan bezoekers oog in oog met zo’n 150 bijzondere vondsten, verspreid over twee ruime zalen in het middeleeuwse pand, waarin Stadsmuseum Rhenen huist.
Juwelen, bezet met parels en granaatrode almandijn uit India, fonkelen de bezoekers tegemoet. Maar ook kan men mantelspelden bewonderen in de vorm van dieren en luxe kralen(kettingen) van glas en barnsteen. Ze getuigen stuk voor stuk van een ongekende ambachtskunst. Duidelijk zijn ze gedragen! Nog meer luxevoorwerpen vullen de vitrines, zoals verfijnd glaswerk, versierde gespen en toiletgerei, waaronder pincetten en haarspelden. Een mysterieuze bol van bergkristal aan een gordel intrigeert. Behoorde deze toe aan een vrouw met spirituele gaven? Gebruiksvoorwerpen uit het huiselijke leven zijn er ook: sleutels (die de vrouwen beheerden), hakmessen, scharen, tangen en aardewerk.
Zelfs de Romeinse keizerin Galla Placidia heeft een plek in de expositie. Haar beeltenis zie je op twee Romeinse munten die in de Frankische wereld hun weg vonden. Alleszins opmerkelijk is ook het schedel-reliek van de heilige Cunera: ook een ‘gouden vrouw’. De legende waarin de jonge Engelse prinses Cunera het brengt tot beschermheilige van Rhenen, speelt al in de Frankische tijd. Het reliek – behorend tot de grote reliekschat die in 2008 werd herontdekt in de altaren van de oud-katholieke Gertrudiskathedraal te Utrecht – is nooit eerder uitgeleend.
Natuurlijk is een deel van de befaamde muntschat van Remmerden (bij Rhenen) aanwezig: de grootste muntschat van de middeleeuwen die ooit gevonden is in Europa. Blikvangers zijn ook halsringen, gemaakt van omgesmolten Romeinse gouden munten, gevonden in Achterberg (gemeente Rhenen). De Rijn vormde eertijds de noordgrens van het Romeinse Rijk.
Het tentoonstellingsverhaal
Het publiek wordt meegenomen in het verhaal van de vondst van het grafveld op de Donderberg en de grafrituelen van toen. Ook de beeldvorming rond de Franken en de man-vrouw rollen in de Frankische maatschappij krijgen aandacht. Net als het leven in de nederzettingen, de handel en de huwelijksmarkt op de Utrechtse Heuvelrug. Ter introductie op de tentoonstelling is er een korte informatieve film over de Franken. Die blikt ook terug op de opgravingen in 1951, en brengt koningin Juliana in beeld die de spectaculaire vondsten kwam bekijken. Een levendig programma van lezingen en activiteiten hoort bij de expositie. Download hier het Programma bij Gouden Vrouwen
Nieuwe inzichten
Het museum stelt zich ook vragen. Wat zeggen grafgiften over de doden, en wat over de gevers? Zijn de grafgiften ideaalbeelden? Wetenschappelijk onderzoek krijgt de ruimte, denk aan DNA- en isotopen-onderzoek. Wat zijn de nieuwste inzichten ten aanzien van de grafordening en het geslacht van de overledenen? De expositie besluit met de overgang naar de tijd waarin mensen Christen worden, zo rond 800. Dat is het einde van de traditie om grafgiften mee te geven. Begraven bij een kerk raakt in zwang.
Nationale geschiedenis
Maike Woldring, directeur van Stadsmuseum Rhenen: ‘Het verhaal van de Franken is een belangrijk, maar vrij onbekend hoofdstuk in onze nationale geschiedenis. Deze eerste archeologische top-expositie in ons 5-jarig bestaan biedt een buitenkans om dit adembenemende verhaal te vertellen. De Utrechtse Heuvelrug is een paradijs voor fietsers en wandelaars. Dankzij de tentoonstelling gaat het publiek met een ‘Frankische’ bril naar dit landschap kijken. Ons streven is ook dat het verhaal van de Frankische nederzettingen en handelsroutes buiten beter beleefbaar wordt. Dan kunnen de Franken in toeristische zin goud worden voor de regio.’
Bruiklenen
Bruiklenen worden overgebracht vanuit het Rijksmuseum van Oudheden, De Nederlandsche Bank, de reliekschat van het Metropolitaan Kapittel van Utrecht van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland, Noordelijk Archeologisch Depot en het Archeologisch Depot van de Provincie Utrecht. Stadsmuseum Rhenen vult deze aan met het mooiste aan Frankische voorwerpen uit zijn vaste presentatie.
Onder Ons
‘Gouden Vrouwen’ is de derde in de reeks tentoonstellingen van het project ‘Onder ons’ van het Rijksmuseum van Oudheden, in samenwerking met tien Nederlandse musea. Dankzij genereuze steun van de VriendenLoterij kan het RMO de nationale archeologische collectie de komende jaren door Nederland laten reizen. ‘Onder ons’ beoogt zoveel mogelijk mensen in Nederland de kans te geven deze rijkscollectie in hun eigen regio te bewonderen.
<einde persbericht>
Noot voor de redactie:
Voor informatie / interviews:
Natalie Kriek, directeur Stadsmuseum Rhenen, natalie.kriek@stadsmuseumrhenen.nl / M 06 18442543
Foto’s (downloadbaar) in én onder dit bericht zijn rechtenvrij te gebruiken in relatie tot de expositie.
Bijschrift foto bovenin: Mantelspelden van goud en zilver, ingelegd met almandijn. Collectie Rijksmuseum van Oudheden. © RMO
Fibula (mantelspeld) van verzilverd brons met 5 almandijnen ingelegd 530-555 na Chr. Collectie en foto Rijksmuseum van Oudheden https://t.ly/w35Bw
Beugelfibula’s (mantelspelden) van verguld zilver. Een uiteinde loopt uit in een dierenkop. 533-566 na Chr. Collectie en foto Rijksmuseum van Oudheden https://t.ly/i7sAk
Mantelspelden uit de Frankische tijd. Collectie en foto Rijksmuseum van Oudheden https://t.ly/HJ4Jz
Frankische halsringen van goud, gevonden in Achterberg. Collectie Stadsmuseum Rhenen, https://t.ly/tEPXN
Gouden Vrouwen campagnebeeld staand https://t.ly/yF7vu
Schedelreliek van de H. Cunera
