Het Raadsel van de Rijnpoort. Een meesterstuk ontrafeld: nu verlengd tot en met 16 oktober 2021
In deze expositie draait alles om het schilderij Gezicht op de Rijnpoort te Rhenen, rond 1838 gemaakt door Johannes Franciscus Christ. Tal van raadsels en bijzondere verhalen kleven aan dit laatste portret van de middeleeuwse stadspoort, geschilderd voordat die in 1841 onder de slopershamer ging. Stadsmuseum Rhenen kreeg het werk zomer 2020 in bruikleen, na aankoop door de Stichting Behoud Cultureel Erfgoed Rhenen.
De expo gaat in op de verwerving via een veiling – een heus detectiveverhaal – en biedt tal van ‘eyeopeners’. Zag Rhenen er echt zo uit in 1838? Wat had de Rijnpoort voor functie? Wat zit er achter die geheimzinnige muurtjes? Wiens wasgoed wappert aan de lijn? Bezoekers leren zo het Rhenen van toen én nu beter kennen.
Een symbool gesloopt. De Rijnpoort was, als onderdeel van de middeleeuwse stadsomwalling, bedoeld om indringers buiten de deur houden, en werd gebruikt door pelgrims, vissers, reizigers en inwoners. Hoe belangrijk ook ooit voor de defensie; de Rijnpoort werd – hevig beschadigd – afgebroken in de negentiende eeuw.
Zelfs Rembrandt. In de expositie wordt duidelijk wat er tegenwoordig in het straatbeeld nog aan de poort herinnert. Bovendien zijn naast het schilderij van Christ tal van eerdere portretten van de Rijnpoort te zien. De Rhenense stadspoorten waren populair bij kunstenaars op doortocht – al sinds de zeventiende eeuw. Ook Rembrandt tekende de Rijnpoort, in 1652/1653.
De Rijnpoort door Gijsbert Baars in 1833
Verrassingen en eyeopeners. Gezicht op de Rijnpoort te Rhenen is prominent op zaal aanwezig. Het wordt daar een aantal dagdelen behandeld door restaurator Marieke Walison. De data worden bekend gemaakt, zodra duidelijk is wanneer de musea weer open gaan. Een metersgrote print van het schilderij op de wand biedt het publiek twintig eyeopeners. Zo krijgt de bezoeker een beeld van de verborgen geschiedenis van het schilderij én die van Rhenen.
Twee filmpjes completeren de expositie. RTV Utrecht interviewde restaurator Marieke Walison. Ook Henk Deys, Rhenenkenner, en Laurens Schoemaker, conservator historische topografie van het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis in Den Haag (die het schilderij ontdekte) komen in beeld. Zij brengen de wereld van het bijzondere schilderij tot leven.
Bijzondere vondst
Christ léék de laatste kunstenaar te zijn die de in 1841 afgebroken Rijnpoort heeft afgebeeld. Maar recent is een schilderij van de Rijnpoort ontdekt, dat zo goed als zeker van recenter datum is. Hetzelfde wasgoed hangt echter te drogen naast de oude Rijnpoort! Het is een schilderij van Oene Romkes de Jongh, schilder die vooral in Amsterdam werkte. In de expo kom je er van alles over te weten.
De ontdekking die Maikel van der Aalst (Van der Aalst Fine Art) deed.
—-
Jong en Bevrijd. Ooggetuigen van W.O. II vertellen: online beschikbaar
Hoe was het om jong te zijn in de oorlog? En om de bevrijding mee te maken, in 1945? In deze presentatie vertellen ooggetuigen over die tijd van toen. Over de onvrijheid die de oorlog meebracht, de angst, maar ook het gevoel van avontuur. Over het gemis van familieleden en gewetensvragen: wie was ‘goed’, wie ‘slecht’? De expo in huis is voorbij, maar u kunt deze online nog bekijken.
De online-expositie bestaat uit luisterfragmenten, portretten, teksten en een korte documentaire. Samen brengen ze de indrukwekkende verhalen van de ooggetuigen tot leven. De luisterverhalen zijn ingesproken door jongeren van een vergelijkbare leeftijd als die van de ooggetuigen rond de bevrijding. De teksten zijn te lezen in het Nederlands en Engels.
U vindt de expositie op de website van het Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU):https://www.razu.nl/Jongenbevrijd
Speciaal voor het basis- en middelbaar onderwijs is er bijbehorend lesmateriaal ontwikkeld, dat geheel online te gebruiken is door docenten en leerlingen.
De expositie is tot stand gekomen samen met het Regionaal Archief Zuid-Utrecht en Stadsmuseum Woerden, en is een initiatief van Jos Meijs en fotograaf Winfried Leeman.
——————————————–
Een jachttafereel van de Winterkoning uit het Zomerpaleis?
Het Stadsmuseum Rhenen is sinds 20 juni 2019 een intrigerende bruikleen rijker. Een immens jachttafereel, dat jarenlang hing in Huis De Tangh in Rhenen, vindt u nu in onze Trouwzaal. In de familie van de bruikleengever gaat het verhaal dat het 17de-eeuwse paneel afkomstig is uit het beroemde Zomerpaleis van Frederik van de Palts (1596 -1632). Bekend als de Winterkoning.
Is dat echt zo? Rhenen zou dan een nieCorona-monster door Aimée 10 jaar Rhenenuwe tastbare herinnering hebben aan deze Boheemse koning in ballingschap, die zijn toevlucht zocht in Rhenen. Daar was het ook goed jagen voor hem en zijn vriendenkring!
We weten het nodige over het schilderij, maar er zijn heel wat lacunes. Helpt u ons informatie te verzamelen? In de Trouwzaal kunt u uw suggesties met ons en andere bezoekers delen. Het werk is voor 5 jaar in bruikleen gegeven.
